Kardam Modi

  શિક્ષણની આજની પરિસ્થિતિ વિષય વિચારતા શિક્ષણનું એક નબળું પરિમાણ એ પણ છે કે હવે આપણા શિક્ષકો અભ્યાસુ રહ્યા નથી અને માત્ર પાઠ્યપુસ્તકોમાં છાપેલું વાંચી બતાવે છે.એ દ્રષ્ટિએ જોતા એવું લાગે છે કે હવે શિક્ષણ એ શિક્ષણ રહ્યું નથી પરંતુ વાંચન કળા બની ગઈ છે અર્થાત કે મને વાંચતા આવડે છે એવું આપણા શિક્ષકો વારંવાર સાબિત કર્યા કરે છે હકીકતમાં વાંચતા તો તમામ વિદ્યાર્થીઓને આવડે જ છે પરંતુ એમને જે તે વાત તેમના સંદર્ભ સહિત રજૂ કરવી એમાં શિક્ષકની શિક્ષક તરીકેની કળા બતાવવાની હોય છે.જેમ કે તમે ગુજરાતીનો કોઈ પાઠ ભણાવો તો એ પાઠને લગતો સંદર્ભ શિક્ષકે ભણાવવાનો હોય છે જેથી એ પાઠ વિદ્યાર્થીના આત્મા સુધી પહોંચી જાય અને વિદ્યાર્થીને એ સંદર્ભમાં જવાનું મન થાય જેમકે પન્નાલાલ પટેલની નવલકથાનો કોઈ ખંડ ભણતા ભણતા શિક્ષકે એ નવલકથા વિશે એવું સાબિત કરવું જોઈએ કે મારે આ નવલકથા વેકેશનમાં વાંચવી પડશે.શિક્ષક ધારે તો લાઇબ્રેરીમાંથી જે તે મૂળ પુસ્તક લાવીને વિદ્યાર્થીને બતાવી પણ શકે છે.તે જ રીતે વિજ્ઞાનના શિક્ષક વિજ્ઞાન ભણાવતી વખતે જુદા જુદા વૈજ્ઞાનિકોના નામ લે છે કેટલાય વૈજ્ઞાનિકોના નામ પરથી તો એકમ પણ બનેલા છે જેમ કે ન્યુટન,...

 શિક્ષણ વિશે એક વધુ વિચાર એવો આવે છે કે નાના બાળકોને આપણે વધારે પડતું શિક્ષણ માટેનું દબાણ આપી દીધું છે.શિક્ષણ માટે સ્કૂલ તો બરાબર છે પરંતુ સાથે ટ્યુશન પણ ગોઠવી દીધા.આમ નાનપણથી જ બાળક એટલું બધું શિક્ષણ લેતું થઈ જાય છે કે માનસિક રીતે તે થાકીને પૂરું થઈ જાય છે.સાથે સાથે તેની પાસે રમવાનો સમય પણ રહેતો નથી.હું માનું છું કે દુનિયામાં એવું કોઈ પણ બાળક ન હોઈ શકે કે જેને રમવા માટેનું ખેંચાણ ન હોય.કદાચ કોઈ બાળક પાંચ કે સાત વર્ષની ઉંમરે વધારે IQ ધરાવતું હોય અને કોલેજનો અભ્યાસ કરતું હોય તો પણ એને બાળ સહજ રમતોનું તો આકર્ષણ હોય જ એવું હું માનું છું. એ બાબતને ધ્યાનમાં રાખતાં એવું લાગે છે કે ખરેખર પ્રાથમિક શાળાની કક્ષાએ આટલા બધા કલાકો ભણવા નું કશું આવતું જ નથી.એમનો અભ્યાસક્રમ એટલો લાંબો હોતો જ નથી.આથી મોટા બાળકોની જેમ છ કલાકની શાળા રાખવાના બદલે નાના બાળકને શાળા વધુમાં વધુ ત્રણ કલાકની જ હોવી જોઈએ.બાકીના કલાકો સ્કૂલમાં રમે અથવા ઘરમાં રમે પરંતુ આટલા બધા કલાકો સુધી શિક્ષણના નામે ત્રાસ આપો એ એક પ્રકારનો અત્યાચાર જ છે.આવા થાકેલા બાળપણમાંથી ભવિષ્યમાં આ દેશ માટે એક જુસ્સા ભર્યો યુવાન,એક નચિકેતા કે એક ભગતસિ...